WPŁYW PANDEMII KORONAWIRUSA NA ZDROWIE PSYCHICZNE DZIECI

Nie mamy już wątpliwości co do tego, że pandemia koronawirusa po raz kolejny znacząco wpływa na codzienne życie. Jest to trudny okres dla wszystkich niezależnie od wieku, tak samo dla dzieci i dorosłych. Niektóre z nich będą reagowały na sytuację natychmiast, silnie przeżywając wydarzenia na bieżąco, podczas gdy inne będą później doświadczały i sygnalizowały trudności.

Dzieci w pandemii

To, jak reaguje dziecko będzie się różniło w zależności od wieku, sposobu w jaki otrzymuje i rozumie informacje, umiejętności komunikacji, wcześniejszych doświadczeń oraz tego, jak na co dzień radzi sobie ze stresem. Trudności w przeżywaniu obecnej sytuacji będą oznaczać zarówno bezpośrednie martwienie się o zdrowie swoje czy zdrowie rodziny i przyjaciół. Mogą także pojawi się stany uogólnionego uczucia strachu, unikanie, problemy ze snem czy objawy fizyczne – ból brzucha, głowy czy problemy żołądkowe. W tym czasie, na nas dorosłych spoczywa wyjątkowe i jednocześnie trudne zadanie wspierania i dbania o zdrowie psychiczne naszych rodzin. Jest wiele rzeczy, które możesz zrobić samodzielnie. Pamiętaj jednak, by śmiało sięgać po pomoc z zewnątrz jeśli tego potrzebujesz, na przykład u psychologa lub psychoterapeuty.

Nawet jeśli COVID-19 jest łagodny dla większości dzieci, nie jest niestety łaskawy dla ich psychiki. Nikt z nas nie jest odporny na stres związany z pandemią, przyzwyczajony do izolacji czy ograniczeń. Dzieci, niestety, są szczególnie zagrożone. Żyjąc w świecie, który i tak jest poza ich kontrolą, mogą doznać wyjątkowo silnego wstrząsu gdy zwyczaje, przyzwyczajenia i rytuały nadające ich życiu porządek, takie jak chodzenie do szkoły, zajęcia dodatkowe, regularne kontakty z dalszą rodziną, zostaną zdezorganizowane i rozpadną się na kawałki.

U dzieci będących w wieku przedszkolnym stan napięcia może spowodować tzw. regresję czyli “cofnięcie się” do zachowań, z których już wyrosły. Mogą pojawić się na przykład problemy z korzystaniem z toalety, moczenie nocne lub lęk separacyjny czyli strach przed oddzieleniem się od rodziców lub opiekunów. Charakterystyczne jest również pojawianie się napadów złości lub trudności ze snem. Wszystkie te zachowania należy rozumieć jako próby dziecka radzenia sobie ze zbyt trudnymi emocjami.

Najważniejsze jest, aby dziecka za takie sytuacje nie karać ani nie zawstydzać!

Jest to sygnał dla nas, dorosłych, że dziecko jest bezradne wobec odczuwanych przez nie uczuć. Naszym zadaniem będzie pomoc maluchowi w przetrwaniu trudnych chwil w bezpiecznych i akceptowalnych warunkach.

Oprócz myślenia o dzieciach pozostających pod Twoją opieką, ważne jest, abyś zadbał również o swoje własne zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie. Dzieci i młodzież uczą się od nas, reagując i naśladując to, co zaobserwują u otaczających ich dorosłych. Jeśli jako rodzic i opiekun czujesz się stabilnie, radzisz sobie w sytuacji spokojnie i pewnie, to zapewnia najlepsze wsparcie dla dzieci. Udzielanie wsparcia innym, a zwłaszcza dzieciom, jest znacznie skuteczniejsze gdy sami dbamy o swoje zdrowie psychiczne.

Istnieje kilka kluczowych metod, które można zastosować by wesprzeć zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie dziecka lub w sytuacji stresu.

Słuchaj i uznawaj ich obawy

Dzieci reagują na stres na rozmaite sposoby.

Możesz zaobserwować objawy:

 emocjonalne (czyli w sferze uczuć) takie jak:

behawioralne (czyli zmiany w zachowaniu) na przykład:

i/lub fizyczne (czyli objawy cielesne) np. :

Zwracaj uwagę na wszelkie zmiany jakie zachodzą u Twojego dziecka. Odczuwany przez nie niepokój zmniejszy się, jeśli będzie czuło, że może zakomunikować swoje uczucia w bezpiecznym i akceptującym otoczeniu. Pamiętaj, że dzieci inaczej komunikują się z rówieśnikami. Dzieci liczą na to, że jako dorosły pomożesz im zinterpretować ich uczucia, mówiąc na przykład:

“Widzę, że ostatnio jesteś milczący/a. Wydaje mi się, że obecna sytuacja powoduje u Ciebie strach i może być Ci ciężko o tym powiedzieć. Czy mogę coś dla Ciebie zrobić?”

Słuchaj uważnie, traktuj poważnie ich troski, a jeśli tego potrzebują – okaż im dodatkową miłość i uwagę.

Opracowanie:

mgr Małgorzata Fiedosiewicz

mgr Grażyna Toczydłowska